104/2021 FORU DEKRETUA, abenduaren 1ekoa, Nafarroako Foru Komunitaterako Doako Laguntza Juridikoaren Erregelamendua onesten duena.
| Sección | I. Nafarroako Foru Komunitatea |
291. ALDIZKARIA - 2021eko abenduaren 29a 1. NAFARROAKO FORU KOMUNITATEA 1.1. XEDAPEN OROKORRAK 1.1.2. Foru Dekretuak 104/2021 FORU DEKRETUA, abenduaren 1ekoa, Nafarroako Foru Komunitaterako Doako Laguntza Juridikoaren Erregelamendua onesten duena. ZIOEN AZALPENA
1
Doako Laguntza Juridikoari buruzko urtarrilaren 10eko 1/1996 Legeak indarra hartzearen ondorioz, aldaketa sakonak gertatu ziren doako laguntzaren juridikoaren (lehengo pobreziaren onuraren) eskubidearen aitorpenean, baliabideen askitasunik eza frogatzen dutenentzat. Lege horrek eskubidea aitortzeko prozeduraren desjudizializazioaren alde egiten du, organo kolegiatu administratibo baten esku uzten baitu, Doako Laguntza Juridikoaren Batzordeen esku, hain zuzen ere. Hala ere, espedienteen tramitazioa abokatuen elkargoen aurretiko lanean oinarritzen da, haiek betetzen baitituzte, orientazio juridikorako zerbitzuen bidez, honako lan hauek: eskabideen ohiko tramitazioari ekin, asmoak aztertu eta behin-behineko izendapen edo ukapenak erabaki.
Lege horren lehen xedapen gehigarriak ezartzen du zein diren Estatuaren eskumen esklusiboko aginduak, eta zein oinarrizko legeria osatzen dutenak; autonomia erkidegoek, haien estatutuetako eskumenez baliatuz, horiek osatu eta garatzeko arauak eman ditzakete, betiere bere gain hartu badituzte Justizia Administrazioa baliabidez hornitzearen arloko eskumenak ondorioekin betetzea.
Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko abuztuaren 10eko 13/1982 Lege Organikoaren 60.1 artikuluan jasotako aurreikuspenaz baliatuz, Nafarroako Foru Komunitateak bere gain hartu zuen Justizia Administrazioaren arloko eskumenen titulartasuna; aurreikuspen hori gauzatzeko, maiatzaren 14ko 813/1999 Errege Dekretua onetsi zen, Justizia Administrazioa baliabide material eta pertsonalez hornitzearen arloko eginkizunak eta zerbitzuak Estatutik Nafarroako Foru Komunitatera eskualdatzeari buruzkoa, ondorioak 1999ko urriaren 1ean izan zituena.
2
Nafarroako Foru Komunitateak bere gain hartutako eskumenak baliatuz, doako laguntza juridikoaren erregelamenduak onesten joan dira Nafarroako Foru Komunitaterako, etengabeko arau-aldaketei egokitzeko helburuz. Azkena, eta orain indarra duena, martxoaren 21eko 17/2012 Foru Dekretuak onetsitako erregelamendua da.
Argitaratu zenetik 8 urte baino gehixeago igaro direla, beharrezkoa da Nafarroako Foru Komunitatean aplikatzekoa den Doako Laguntza Juridikoaren Erregelamendua egokitzea denbora honetan gertatu diren lege-erreformetara. Erreforma horietako batzuk oso garrantzitsuak dira urtarrilaren 10eko 1/1996 Legeak ezarritako doako laguntza juridikoaren sistemarako, eta horien artean nabarmentzekoak dira 3/2013 Errege Lege Dekretua, otsailaren 22koa, Justizia Administrazioaren arloko tasen araubidea eta doako laguntza juridikoaren sistema aldatzen dituena; 41/2015 Legea, urriaren 5ekoa, Prozedura Kriminalaren Legea aldatzen duena zigor-arloko justizia arintzeko eta prozesuko bermeak indartzeko; 42/2015 Legea, urriaren 5ekoa, Prozedura Zibilaren Legea aldatzen duena; 2/2017 Legea, ekainaren 21ekoa, Doako Laguntza Juridikoari buruzko urtarrilaren 10eko 1/1996 Legea aldatzen duena eta 3/2018 Legea, ekainaren 11koa, Europar Batasunean zigor-arloko ebazpenak elkarri aitortzeari buruzko azaroaren 20ko 23/2014 Legea aldatzen duena Europako Ikerketa Agindua arautzeko.
Aipatutako arauen bidez egindako aldaketek doako justizia sistemaren funtsezko alderdiei eragiten diete, hala nola doako laguntza juridikorako eskubidearen hedapena, ex lege onuradunen eremu subjektiboaren hedapena, doako laguntza juridikoaren batzordeen osaera, gatazkak bitartekaritzaren edo gatazkak konpontzeko judizioz kanpoko beste bitarteko batzuen mende jartzeko aukerari buruzko informazioa, legeak berariaz debekatzen ez dituen kasuetan, eta eskubidearen eduki materialtzat hartzen denean, edo ofizioz izendatutako profesionalak ordezteko aukera.
Beste alde batetik, indartu egiten da prestazio-jarduera hori nahitaezko zerbitzu publikoa dela, eta bermatu egiten da botere publikoek behar bezala ordainduko dutela, aitortuta zerbitzu hori ematen duten profesionalei dagozkien kalte-ordainak ordainduko zaizkiela.
Doako laguntza juridikoaren sistemari eragiten dio, gainera, Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2016ko urriaren 26ko 2016/1919 (EB) Zuzentarauak; zigor-arloko prozesuetan susmagarriei eta akusatuei eta atxilotzeko Europako agindu-prozedura baten bidez bilatutako pertsonei doako laguntza juridikoa emateari buruzkoa da zuzentarau hori.
Nahiz eta Doako Laguntza Juridikoari buruzko urtarrilaren 10eko 1/1996 Legearen xedapen guztiak ez izan oinarrizko legeria, testu arauemailean eginiko aldaketek halako garrantzia dute non, legegintzako teknikarekin lotutako arrazoiengatik, komeni baita araudi berri bat egitea doako justiziaren egungo sisteman aurrera egin, urte hauetan atzemandako akatsak zuzendu, eta zerbitzu publikoaren prestazio bermatzaileago, bizkorrago eta eraginkorragoa ahalbidetze aldera.
3
Otsailaren 22ko 3/2013 Errege Lege Dekretuak, Justizia Administrazioaren eremuan tasen araubidea eta doako laguntza juridikoaren sistema aldatzen dituenak, aldaketak egin dizkio Estatuko legeari, eta Prozedura Zibilari buruzko urtarrilaren 7ko 1/2000 Legea erreformatzen duen urriaren 5eko 42/2015 Legeak ere bai, neurri txikiagoan. Aldaketa horiek eskubidearen eremu subjektiboa handitu dute eta pertsona gehiagorengana hedatu da, batez ere kolektibo behartsuen edo kalteberenengana.
Nafarroako Foru Komunitateko doako justiziaren sistemak baditu jada orientazio juridiko espezializaturako zenbait zerbitzu 2002. urteaz geroztik, hala nola Emakumeentzako Laguntza Zerbitzua edo atzerritarren gaietarako eta espetxe arloko letradu-laguntza. Hala ere, horien inplementazioa zenbait kasutan autonomia erkidegoko arau sektorialen bitartez egin zen, doako laguntza juridikoaren arauditik kanpo baina zuzeneko eragina izanik araudi horretan (horren adibidea dugu uztailaren 2ko 22/2002 Foru Legea, indarkeria sexistaren aurkako neurriak hartzeari buruzkoa), eta beste batzuetan hitzarmenez, atzerritarren gaietarako letradu-laguntzaren edo espetxe arloko orientazio juridikoko zerbitzuaren kasuetan bezala.
Doako Laguntza Juridikoaren Erregelamendu berriak ez ditu orientazio juridiko espezializatuko zerbitzu horiek bakarrik jasotzen; horiez gain, ofiziozko txanda espezializatuak sortzea aurreikusten du, bai eta berariazko guardien araubidea ere atzerritartasunaren eta espetxe gaietako laguntzaren arloetan. Horrela, erregelamendu berriak osatu egiten ditu Doako Laguntza Juridikoari buruzko Legean dauden aurreikuspenak.
Errealitate juridiko konplexua eta gure gizarteak duen arau mordoa kontuan izanik, laguntza espezializatuak herritarrei ematen zaien zerbitzuaren kalitatea hobetuko du, zalantzarik gabe.
Helburu hori lortzeko, erregelamenduak arreta berezia jartzen dio zerbitzua eman behar duten profesionalen prestakuntzari. Ildo horretan, profesionalak txandetan sartzeko betekizun orokorrez gain, prestakuntzaren inguruko betekizun osagarriak ezartzen ahalko ditu Nafarroako Gobernuan justiziaren arloko eskumena duen departamentuak, kontseilariaren foru aginduz, eta Nafarroako Foru Komunitateko profesionalen elkargoek nahitaez bete beharko dituzte.
Prestakuntza osagarri horren inplementazioan –zeina lehendik existitzen diren edo sortzen diren txanda guztiei edo haietakoren bati buruzkoa izaten ahal den–, beste eragile juridiko batzuen aholkularitza jasotzen ahalko da, eta elkargo profesionalei entzunen zaie nolanahi ere.
Bestalde, guardiako zerbitzuei dagokienez, erregelamendu berriaren abiapuntu den sistemak koherentzia, berdintasun eta lurralde-kohesio handiagoak ditu, hala zerbitzu-prestazioaren aldetik nola ekonomiaren aldetik. Kalte-ordain finkoa kobratzen da guardiako egun bakoitzeko, guardian emandako laguntza-zerbitzuak edozein izanda ere.
4
Urriaren 15eko 42/2015 Legeak, Prozedura Zibilari buruzko urtarrilaren 7ko 1/2000 Legea erreformatzen duenak, antolaketaren berrikuntza gisa dakar doako laguntza juridikoaren batzordeen osaera. Fiskaltzak jada ez du ordezkaririk batzordeetan, nahiz eta lehenago berak edukitzen zuen batzordeetako lehendakaritza. Hori dela eta, aldatu egin behar da Nafarroako Laguntza Juridikoaren Batzordearen osaera, eta haren lehendakaritzaren araubide berria ezarri.
5
Doako Laguntza Juridikoari buruzko Legearen 31. artikuluak betebehar profesional bat ezartzen du funtzio prozesaleko jarduna hobetzeari begira, izan ere, letradu bidezko defentsaren kasuan, prozesuan beren interesak defendatuko dituen profesional bat beren kargura izendatzeko baliabide ekonomikorik ez dutenen oinarrizko eskubide jakin batzuk betetzea baitu helburu funtzio horrek. Betebehar horrek esan nahi du profesionalek laguntza eta ordezkaritza benetan eta eraginkortasunez eskaini behar dituztela, harik eta kasuan kasuko auzialdiko prozesua amaitu arte, eta hala behar izanez gero epaia betearazi arte; horrek bere isla du foru erregelamendu berrian, letradu-jardunaren batasunaren printzipio gidarian hain zuzen ere, betiere elkargoek txandak eta zerbitzuak antolatzeko duten autonomiaren errespetuarekin uztartuta.
6
Foru dekretu honek antolaketaren arloko berrikuntzak biltzen ditu; doako laguntza juridikoaren espedienteen kudeaketari eta izapidetzeari eragiten diete, eta eskubidearen aitorpenean eraginkortasun eta bizkortasun handiagoa lortzea dute helburu. Berrikuntza horiek espediente elektronikoari eta Nafarroako Doako Laguntza Juridikoaren Batzordearen osaerari eragiten diete, batez ere.
7
Foru dekretu honek egiten duen erreformaren bidez zuzendu egin nahi dira urte hauetan atzemandako akatsak, emandako zerbitzuen egiaztapenari eta justifikazioari dagokienez, bereziki, bai eta profesionalen elkargoei ordaindutako diru kopuruen geroko erregularizazioari ere, sistema egokituz doako justizia kudeatzeko aplikazio informatikoaren funtzionamenduari, sistema horrek ahalbidetzen baitu ordaindu aurretik ordainketak egiaztatu, justifikatu eta erregularizatzea...
Para continuar leyendo
Solicita tu prueba