4/2023 FORU LEGEA, martxoaren 9koa, justizia errestauratiboari, bitartekaritzari eta jardunbide errestauratibo komunitarioei buruzkoa.
| Sección | I. Nafarroako Foru Komunitatea |
57. ALDIZKARIA - 2023ko martxoaren 21a 1. NAFARROAKO FORU KOMUNITATEA 1.1. XEDAPEN OROKORRAK 1.1.1. Foru legeak eta legegintzako foru dekretuak 4/2023 FORU LEGEA, martxoaren 9koa, justizia errestauratiboari, bitartekaritzari eta jardunbide errestauratibo komunitarioei buruzkoa. NAFARROAKO FORU KOMUNITATEKO LEHENDAKARIA NAIZEN HONEK.
Aditzera ematen dut Nafarroako Parlamentuak onetsi duela honako:
FORU LEGEA, JUSTIZIA ERRESTAURATIBOARI, BITARTEKARITZARI ETA JARDUNBIDE ERRESTAURATIBO KOMUNITARIOEI BURUZKOA.
AURKIBIDEA
Hitzaurrea
Atariko titulua.–Xedapen orokorrak.
1. artikulua. Xedea.
2. artikulua. Foru-legearen helburua.
3. artikulua. Prozesuak gidatzen dituzten printzipioak.
4. artikulua. Kalitatea.
5. artikulua. Irisgarritasun unibertsala.
6. artikulua. Lurralde-ekitatea.
7. artikulua. Ekitate soziala.
8. artikulua. Haurren babesa.
9. artikulua. Genero-ikuspegia.
10. artikulua. Baliabide elektronikoak.
11. artikulua. Justizia errestauratiboa, bitartekaritza eta jardunbide errestauratibo komunitarioak sustatzeko politiken helburuak.
I. titulua.–Nafarroako Justizia Errestauratiboaren Zerbitzua
12. artikulua. Izaera juridikoa.
13. artikulua. Aplikazio-eremua.
14. artikulua. Nafarroako Justizia Errestauratiboaren Zerbitzuaren funtzionamendurako irizpideak.
15. artikulua. Zerbitzu publikoaren bermea.
16. artikulua. Kalitatearen bermea.
17. artikulua. Justizia errestauratiboaren prozesuetan bideratzaile aritzeko prestakuntza.
18. artikulua. Nafarroako Justizia Errestauratiboaren Zerbitzuari buruzko informazioa eta erabiltzeko eskaera.
19. artikulua. Beste zerbitzu eta erakunde batzuekin koordinatzea.
20. artikulua. Justizia errestauratiboaren teknikak.
21. artikulua. Zigor arloko bitartekaritza.
22. artikulua. Konferentzia errestauratiboak.
23. artikulua. Zirkulu errestauratiboak.
24. artikulua. Lantegi eta programa errestauratiboak.
25. artikulua. Nafarroako Justizia Errestauratiboaren Zerbitzuaren prozesuen emaitzak.
26. artikulua. Jarraipena.
27. artikulua. Zabalkundea.
II. titulua.–Bitartekaritza sustatzea.
28. artikulua. Kontzeptua.
29. artikulua. Aplikazio-eremua.
30. artikulua. Sustapen neurriak.
31. artikulua. Informazioa.
32. artikulua. Herritarren artean zabaltzea.
33. artikulua. Prestakuntzaren sustapena.
34. artikulua. Bitartekarien eta bitartekaritza-erakundeen lanaren kalitatea sustatzea.
35. artikulua. Funtzionamendu irizpideak.
36. artikulua. Baterako bitartekaritza.
37. artikulua. Kalitatearen bermea.
38. artikulua. Bitartekaritza erakundeak.
39. artikulua. Kalitate Zigilua.
40. artikulua. Lanbide-elkargoak.
41. artikulua. Doako bitartekaritza.
42. artikulua. Bitartekaritza administratiboa eta administrazioarekiko auzien jurisdikzio-ordenakoa sustatzea.
43. artikulua. Bitartekaritza administratiboa sustatzeko hitzarmenak.
III. titulua.–Jardunbide errestauratibo komunitarioak.
44. artikulua. Definizioa.
45. artikulua. Aplikazio-eremua.
46. artikulua. Printzipioak.
47. artikulua. Jardunbide errestauratibo komunitarioak sustatzea.
48. artikulua. Jardunbide errestauratiboetan boluntarioak areagotzeko neurriak.
49. artikulua. Jardunbide errestauratiboetako prestakuntza sustatzeko neurriak.
50. artikulua. Jardunbide errestauratiboen programak eta teknikak.
IV. titulua.–Antolaketa administratiboa Nafarroako Foru Komunitatean.
51. artikulua. Nafarroako Gobernuaren jarduna.
52. artikulua. Jarduketen koordinazioa.
53. artikulua. Nafarroako Bitartekaritza Erregistroan izena emandako bitartekarien eta bitartekaritza-erakundeen jarduna.
Lehen xedapen gehigarria.–Erregelamendu bidezko garapenerako gaikuntza.
Bigarren xedapen gehigarria.–Plan estrategikoa eta kalitate plana.
Hirugarren xedapen gehigarria.–Dirulaguntzen deialdia.
Azken xedapena.–Indarra hartzea.
HITZAURREA
I
Justizia gure ordenamendu juridikoaren balio gorenetako bat da, berdintasunarekin, askatasunarekin eta pluralismo politikoarekin batera. Espainiako Konstituzioak zuzenbideko estatu sozial eta demokratikoaren toki gorenean kokatzen du balio hau, eta gure arkitektura instituzionalean justiziak duen nagusitasunak dakartzan funtsezko printzipio eta eskubide batzuk arautzen ditu. Horrela, justiziaren funtsezko balio hori oinarritzat duten printzipioen artean daude legezkotasuna eta arbitrariotasunaren debekua (9.3 artikulua), eta eskubideen artean, berriz, benetako babes judizialarena (24. artikulua) eta zigorren helburua gizarteratzea izatearena (25.2 artikulua) daude, besteak beste. Berme guztiak beteko dituen epaiketa bidezkoa izateko eskubideak ahalbidetzen du bakea eta segurtasuna sendotzea, gatazkak gizabidez konpontzen baititu, arrazoia emanez legeetan ezarritakoaren arabera merezi duenari, eta kolektibitateari kalte egiten dioten baimendu gabeko portaerak gaitzetsiz eta haien jarraipena galaraziz. Justizia balio gisa mamitzeko, jarduera jurisdikzionala bete behar da, epaitegi eta auzitegietan bete ere, ez beste inon, baina gizartea ere behar du ondoan, osotara garatuko bada. Beraz, justizia balio bat da eta, horrekin batera, bizitza kolektiboaren bilakaera baketsurako ezinbestekoak diren jardueren multzo bat ere.
XXI. mendearen hirugarren hamarkadan justizia egiteko beharrezkoa da epaitegi eta auzitegien lana osatzea zenbait zerbitzu, teknika eta antolaketa neurrirekin, horien bidez posible delako sakontzea jurisdikzio-ahalaren erro demokratikoetan, Konstituzioak esleitzen dizkionetan, ahal hori "herriarengandik sortzen dela" adierazten baitu 117. artikuluan. Europako eta estatuko hainbat lanabes juridikotan adierazten denez, justizia demokratikoagoa eta pertsonen beharretatik hurbilagoa eraikitzeko, zeregin zentrala dute, batetik, ikuspegi errestauratiboak, paradigma emankorra eta sendotua baita, eta, bestetik, bitartekaritzak, tresna ezaguna eta zabaldua den aldetik.
Justizia sozial eta demokratiko batek herritarren parte-hartzea behar du, haien gatazkak modu itunduan konpontzeko bidea emanez. Parte-hartze hori ez da ulertu behar justiziaren pribatizazio gisa, justiziak ondasun juridiko komunen defentsaren bidez legitimatzen jarraitu behar baitu, baizik eta erakunde eta botere publiko guztien oinarri demokratikoaren sakontze gisa. Hori dela eta, herritarrek justizian duten parte-hartzea jurisdikzio-ordena guztietan erraztu eta indartu behar da, ebatzi beharreko gatazken izaeraren arabera egokiak diren bermeak eta babesak ezarriz. Horrenbestez, nahitaezkoa da modu bateratuan baina ikuspegi desberdinekin arautzea Nafarroako Gobernuak justizia errestauratiboaren zerbitzuan dituen baliabideak, zigor arloan, batetik, eta arlo zibileko, merkataritzako eta administrazioarekiko auzien arloko bitartekaritzan, bestetik; horri gehitu behar zaio gatazken judizializazioaren prebentzioa sustatzeko lana, jardunbide errestauratibo komunitarioen bitartez.
Gai hauek arautzeko premia eta aukera nazioarteko tresna ugarik ere justifikatzen dute, botere publikoak adoretzen baitituzte justizia errestauratiboa, bitartekaritza eta jardunbide errestauratiboak sustatzeko arau-esparru propioak ezartzera.
II
Lehenengo eta behin, biktimei ikuspegi errestauratibotik arreta ematea Europako legedi loteslearen xede izan da Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2012ko urriaren 25eko 2012/29/EB Zuzentarauaren bidez; izan ere, zuzentarau horrek gutxieneko arauak ezartzen ditu delituen biktimen eskubideei, babesari eta laguntzari buruz, eta Kontseiluaren 2001/220/JAI esparru-erabakia ordezkatzen du. Zuzentarau hori Delituaren Biktimaren Estatutuari buruzko apirilaren 27ko 4/2015 Legearen bidez ekarri da Espainiako ordenamendu juridikora; atarikoan justizia errestauratiboari buruzko kontzeptu zabala egiten du bere, bitartekaritza, zirkuluak eta konferentzia familiarrak barne, eta horixe da, hain zuzen ere, Nafarroako Justizia Errestauratiboaren Zerbitzuaren funtzionamendua gidatzen duen ikuspegia. Biktimentzako arretaren arloan eta bitartekaritza eta jardunbide errestauratiboen sustapenaren arloan, foru-lege honek aintzat hartzen du bereziki genero-ikuspegia, Emakumeen eta Gizonen arteko Berdintasunari buruzko apirilaren 4ko 17/2019 Foru Legean eta Emakumeen kontra eta Emakumeen kontrako indarkeriari aurre egiteko apirilaren 10eko 14/2015 Foru Legean xedatutakoari jarraikiz, eta, horrekin batera, sexu orientazioan, genero eta sexu- edo genero-identitatearen adierazpenean oinarritutako diskriminazio ororen prebentzioa, zuzenketa eta desagerpena, LGTBI+ Pertsonen Berdintasun Sozialari buruzko ekainaren 19ko 8/2017 Foru Legean jasotzen den bezala.
Europako Kontseiluaren esparruan, aipatu beharra dago duela gutxiko Veneziako Adierazpena, 2021eko abenduaren 14koa, azpimarratzen baititu justizia errestauratiboko prozesuen abantailak, esanez, bereziki, borondatezko izaera dutela eta noiznahi eten edo geldiarazteko aukera dagoela, eta berriz aipatzen du prozesua bideratuta dagoela kalte material eta immaterialak erreparatzera, eta oinarritzen dela borondatezkotasunean, parte-hartzean, konfidentzialtasunean, arau-hausleen gizarteratzean, bitartekarien edo bideratzaileen inpartzialtasunean eta, horrekin batera, estigmatizazioaren arriskua gutxitzean. Horrez gain, nabarmentzen du justizia errestauratiboa ez dela ikusi behar, soilik, "zigor arloko justiziaren ohiko ikuspegiaren barruko beste tresna huts bat bezala, baizik eta kultura zabalago bat bezala, zigor arloko justiziaren sisteman iragazi behar dena biktimaren eta arau-hauslearen borondatezko parte-hartzea baliatuz, bai eta ukitutako beste alderdi batzuena eta komunitatearena ere, oro har, krimenak eragindako kalteari heldu eta hura erreparatzeko".
Deklarazio horrek jorratzen du lehenago, 2018an, Ministroen Batzordeak Europar Batasuneko estatuei zigor arloko justizia errestauratiboaren arloan helarazitako CM/Rec (2018)8 Gomendioak (zigor arloko bitartekaritzari buruzko R (99)19 Gomendioa indargabetu zuena) irekitako bidea. Foru-lege honek aitortu eta gomendio horrek adierazten duenez, justizia errestauratiboak babesten du "biktimen interes legitimoa beren ahotsa ozen entzunarazteko, biktimizazioari erantzunez...
Para continuar leyendo
Solicita tu prueba