19/2019 FORU LEGEA, apirilaren 4koa, lagun egiteko animaliak Nafarroan babesteari buruzkoa.
| Sección | I. Nafarroako Foru Komunitatea |
NAFARROAKO FORU KOMUNITATEKO LEHENDAKARIA NAIZEN HONEK.
Aditzera ematen dut Nafarroako Parlamentuak onetsi duela honako:
FORU LEGEA, LAGUN EGITEKO ANIMALIAK NAFARROAN BABESTEARI BURUZKOA.
Aurkibidea
ATARIKOA.
-
TITULUA.–Xedapen orokorrak.
-
artikulua. Helburua.
-
artikulua. Xedea.
-
artikulua. Aplikazio-eremua.
-
artikulua. Aplikatzekoak diren baztertzeak.
-
artikulua. Definizioak.
-
-
TITULUA.–Betebeharrak eta debekuak.
-
artikulua. Betebeharrak.
-
artikulua. Debekuak.
-
-
TITULUA.–Identifikazioa, osasun kontrola, hilketa eta eutanasia.
-
artikulua. Identifikazioa.
-
artikulua. Lagun Egiteko Animalien Erregistroa.
-
artikulua. Animalien osasun kontrola.
-
artikulua. Osasun publikoko kontrolak.
-
artikulua. Hilketa eta eutanasia.
-
-
TITULUA.–Lagun egiteko animalien zentroak.
-
artikulua. Baldintza eta betekizun orokorrak.
-
artikulua. Salmentarako eta hazkuntzarako establezimenduak, merkataritza-xedea dutenak.
-
-
TITULUA.–Animalia abandonatuak, adopzioa eta katu-koloniak.
-
artikulua. Animalia abandonatu eta desagertuak.
-
artikulua. Animalien adopzioa.
-
artikulua. Katu-koloniak.
-
-
TITULUA.–Entitate laguntzaileak.
-
artikulua. Animaliak babesteko eta defendatzeko elkarteak.
-
artikulua. Entitate laguntzaileak.
-
-
TITULUA.–Animalien Babeserako Aholku Komitea.
-
artikulua. Animalien Babeserako Aholku Komitea.
-
-
TITULUA.–Animalien babesaren arloko zabalkundea eta heziketa.
-
artikulua. Zabalkundea eta prestakuntza.
-
-
TITULUA.–Ikuskatzea, zaintza eta kautela-neurriak.
-
artikulua. Eskumenak eta kontrolak.
-
artikulua. Ikuskatzaileak.
-
artikulua. Ikuskapena egin zaienen betebeharrak.
-
artikulua. Kautela-neurriak eta behin-behineko neurriak.
-
-
TITULUA.–Arau-hauste eta zehapenak.
-
artikulua. Arau-hausteak.
-
artikulua. Zehapenak.
-
artikulua. Zehapen osagarriak.
-
artikulua. Zehapenen mailaketa.
-
artikulua. Arau-hausteen eta zehapenen preskripzioa.
-
artikulua. Erantzukizun penala.
-
artikulua. Zehapen-eskumena eta prozeduraren ebazte-epea.
-
artikulua. Zehapenetatik datozen diru-sarreren zertarakoa.
LEHEN XEDAPEN GEHIGARRIA.–Ekoizpenerako animalien babesa.
BIGARREN XEDAPEN GEHIGARRIA.–Animalia potentzialki arriskutsuak.
HIRUGARREN XEDAPEN GEHIGARRIA.–Laguntza-txakurrak.
LAUGARREN XEDAPEN GEHIGARRIA.–Animaliak edukitzeko debekua.
BOSGARREN XEDAPEN GEHIGARRIA.–Basa animalia autoktonoak edukitzea.
SEIGARREN XEDAPEN GEHIGARRIA.–Hiri-hegaztien populazioen gaineko kontrola.
ZAZPIGARREN XEDAPEN GEHIGARRIA.–Lagun egiteko animaliak titulartasun publikoko egoitza-zerbitzuetan.
LEHEN XEDAPEN IRAGANKORRA.–Departamentuen egiturak egokitzea.
BIGARREN XEDAPEN IRAGANKORRA.–Erregelamendu bidezko garapena.
HIRUGARREN XEDAPEN IRAGANKORRA.–Udal ordenantzen onespena.
LAUGARREN XEDAPEN IRAGANKORRA.–Lagun egiteko animaliak identifikatzea eta txertatzea.
XEDAPEN INDARGABETZAILEA.
AZKEN XEDAPENA.–Indarra hartzea.
ATARIKOA
Animalien ongizatea eta haiei pertsonek babesa ematea balio komunitario bat da, Europako Erkidegoa eratzeko Tratatuaren gehigarria den Animalien babesari eta ongizateari buruzko 33. zk.ko protokoloan mamitua, eta Europa eta nazio mailetako araudi desberdinetan jaso da.
Espainiak berriki berretsi du Estrasburgon 1987ko azaroaren 13an egin zen Lagun Egiteko Animalien Babesari buruzko Europako Hitzarmena, zeinak herrialde sinatzaileak behartzen baititu lagun egiteko animalien babesari dagozkion zenbait xedapen bermatzera.
Europako Hitzarmenaren kontuan hartuzkoetan, aitortzen da gizakiak izaki bizidun guztiak errespetatzeko betebehar morala duela, bai eta gizakiaren eta lagun egiteko animalien artean dauden harreman bereziak gogoan izatekoa ere; horiei aitortzen die bizi-kalitaterako egiten duten ekarpenaren eta gizarterako duten balioaren garrantzia. Halaber, aitortzen du lagun egiteko animaliak edukitzeko baldintzek ez dutela beti ahalbidetzen haien osasuna eta ongizatea sustatzea; orobat, aitortzen du haiekiko jarrerak nabarmen aldatzen direla, batzuetan arduragabetasunaren eta ezagutza ezaren ondorioz, eta xedatzen du ezen jarrera eta oinarrizko jokabide amankomun batzuk edukitzea, lagun egiteko animalien jabeek jokabide arduratsua edukitzea ekarriko dutenak, helburu desiragarria ez ezik errealista ere badela.
Bestalde, Europar Batasunaren Lisboako Tratatuko 13. artikuluak esaten du animaliak “sentient beings” edo “sentitzen duten izakiak” direla, hau da, sentitzeko gai diren izaki bizidunak, eta Europar Batasuneko kide diren herrialde guztiek horren arabera egokitu behar dute beren legedia.
Nafarroako Foru Komunitateak etxeko animalien babesa eta defentsa lege bidez arautu zuen Animalien Babesari buruzko maiatzaren 31ko 7/1994 Foru Legearen bitartez. Foru lege horrek bere baitan jaso zuen etxeko animalien eta fauna aloktonoaren babesa, halakotzat hartuz fauna autoktonokoak ez diren basa animalia etxekotuak, ekoizpenerako animaliak eta lagun egiteko animaliak.
Ia hogeita bost urte hauetan, foru legeak lagundu du animaliekiko tratu txarreko egoerak saihesten, haiekiko errespetua indartu du eta eraginkortasun juridikoa eman die aplikatzekoa den araudian ezarritako betebeharrei, arau-hausteen multzo eta zehapen-araubide propioak taxutuz.
Azken urteek aldaketa aipagarria ekarri dute animalien ongizatea dela eta. Animalien ustiaketa eta sufrimendua gero eta gehiago aitortzen dira; animalien babesarekin oso kezkatuta dagoen korronte bat badago gizartean, gero eta indar handiagoa hartzen ari dena, eta korronte horrek erkidegoei, erakundeei eta gobernuei dei egiten die animaliekiko errespetu-, zaintza- eta erruki-jarrerak har ditzaten.
Gaur egun, animalien ongizatearen baitakotzat hartzen dira gizakiek animaliengan dituzten eraginak; betiere, animaliaren ikuspegitik, eta ez alderantziz. Animalien babesa ulertzeko modu horrek eta gizartean animalien ongizateaz eta babesaz dagoen kezka gero eta handiagoak beharrezko egin dute aldaketak egin daitezela haiekiko gure jarrerak eta jokabideak ikusteko moldean, pertsonek animaliak tratatu behar dituzten moldean.
Egiazko aldaketa bat dago jarreretan eta animaliei ematen zaien babes praktikoan, baina ez da nahikoa. Egiazki eraginkorra izateko, legeriak beharrezko ditu bai kezkatzen den gizarte bateko herritarren babesa, bai eta legezko aplikazio egokia ere. Hezkuntzak hobekuntza iraunkorrak ekar ditzake, baina legeriak segurtasun-sarea ematen du animaliekiko ankerkeria eta gehiegikeria saihesteko.
Animalien Babesari buruzko maiatzaren 31ko 7/1994 Foru Legeak, alderdi askotan eraginkorra izan bada ere animaliak babesteko, gabezia batzuk badauzka, sortu zenetik igaro den denbora dela eta. Horregatik, beharrezkoa da Nafarroak foru lege berri bat izan dezan, animalien babesa dela-eta izan diren gertakariei neurria hartuko diena, gizarteak animalien ongizateaz dauzkan eskaerak jasoko dituena eta animaliei eta haien jokabideari buruzko zientzia- eta albaitaritza-ezagutzen araberakoa izanen dena.
Erkidego eta nazio mailetan badago animalien babesari buruzko araudi berariazkoa, zeinak ongizate-eskakizunak eta arau bakoitzaren xede diren espezieak zehaztu eta ezartzen baititu. Arau horiek, nagusiki, abeltzaintza-ustiategietan dauden ekoizpenerako animaliei, esperimentaziorako animaliei eta parke zoologikoetan bizi diren animaliei buruzkoak dira.
Lagun egiteko animaliei dagokienez –multzo horretan gehienbat txakurrak eta katuak sartzen dira–, ez dago haien babes eta ongizateari buruzko araudi nazionalik. Egoera hori dela-eta onetsi dituzte autonomia erkidegoek lagun egiteko animalien babesari buruzko legeak beren lurraldeetan. Horregatik, egokiagotzat jo da foru lege berriaren jarduketa-eremua mugatzea Nafarroan dauden lagun egiteko animalietara; izan ere, horrek aukera emanen du erkidegoko edo nazioko lege-esparru berariazkorik ez duten animalia horien babesa areagotzeko.
Animaliak Babesteari buruzko Foru Legeak indarra hartu zuenetik urte ugari igaro ondoren, oraindik ere gertatzen dira egoera ez-desiragarriak; nagusiki, txakur eta katuei tratu txarrak ematea eta haiek abandonatzea. Gure lurraldean, abandonua animalien ongizaterako arazo garrantzitsu bat da oraindik ere.
Agerian geratu da esterilizazioa, identifikazioa eta adopzioa direla lagun egiteko animalien abandonuari aurrea hartzeko eta haren inpaktua minimizatzeko hiru estrategia garrantzitsuenak, eta edukitze arduratsuaren kontzeptu zabalagoaren parte dira.
Herritarren parte-hartzea funtsezkoa da abandonuaren arazoaren kontra borrokatzeko, parte-hartze horren baitakoa da-eta abandonuaren aurkako borrokan funtsezkoak direla erakutsi duten hiru estrategia aipatuen aplikazio eraginkorra. Baina arazoaz kontzientzia hartzeaz harago, hezi egin beharra dago lagun egiteko animalia bat edukitzeak berekin dakartzan abantaila eta betebeharrei buruz, bai eta haien etorrerak gure bizimoduan izan dezakeen eraginari buruz ere.
Gaur egun, jabeek jokabide oker eta desegokiak izaten dituzte lagun egiteko animaliekiko. Maiz gertatzen dira animalien ezaugarri etologikoekiko eta jokabide-ezaugarriekiko proportzionalak ez diren zainketa eta arretak, animaliei sufrimendu edo kalterik eragiteko asmorik gabe gauzatuak baina zuzenak ez direnak eta, gainera, animalien ongizatea bermatzen ez dutenak. Halako zainketak gertatzen dira gizakien eta animalien ezaugarri fisiologikoak eta jokabide etologikoak parekotzat jotzeko gero eta maizago gertatzen den sentimendu batengatik.
Animaliekiko tratu txarrak, desaxola, abandonua eta babesgabetasuna amaitzearren eta, batez ere, gizakiak animaliekiko errespeturako duen kezka eta interes gero eta handiagoengatik gaur egun haiekiko dagoen protekzionismorako joera dela eta, beharrezkoa da eta justifikatuta dago foru lege berri bat onestea.
Lagun egiteko animalia bat edukitzearen helburua da elkarbizitza egitea pertsonarekin, taldearekin edo familiarekin, eta horiek behartuta daude hari garapenerako behar duen guztia ematera. Baina ez da ahaztu behar ezen animalia batzuek –txakurrek, esate baterako– zenbait jarduera egiten dituztela gizakiarekin, edo harekiko lankidetzan aritzen direla lanerako...
-
Para continuar leyendo
Solicita tu prueba