Crònica legislativa d'Astúries. Primer semestre de 2021

AutorNicolás Bartolomé Pérez
Páginas300-305
REVISTA DE LLENGUA I DRET #76
JOURNAL OF LANGUAGE AND LAW
CRÓNICA LLEXISLATIVA D’ASTURIES
Primer semestre del añu 2021
Nicolás Bartolomé Pérez*
Resume
Esta crónica recueye les novedaes normatives y xurisprudenciales en materia llingüística na Comunidá Autónoma del
Principáu d’Asturies a lo llargo del primer semestre de 2021.
Palabres clave: Asturies; asturianu; gallego-asturianu; llingües minoritaries; derechos llingüísticos; alministraciones
públiques.
LEGISLATIVE REPORTS ON ASTURIAS
First half of 2021
Abstract
This report presents the new linguistic regulations in the Autonomous Community of the Principality of Asturias during


Nicolás Bartolomé Pérez, abogáu. nicolas.bperez@gmail.com
Cita encamentada: Bartolomé Pérez, Nicolás. Cronica llexislativa d’Asturies. Primer semestre del añu 2021. Revista de Llengua i
Dret, Journal of Language and Law, 76, 300-305. https://doi.org/10.2436/rld.i76.2021.3615
Nicolás Bartolomé Pérez
Cronica llexislativa d’Asturies, primer semestre del añu 2021
Revista de Llengua i Dret, Journal of Language and Law, núm. 76, 2021 301
Sumariu
1 Reforma de los Estatutos de l’Academia de la Llingua Asturiana
2 Educación
3 Normalización social del asturianu y del gallego-asturianu
3.1 Promoción cultural
3.2 Medios de Comunicación social
3.3 Toponimia
4 Xurisprudencia
4.1. Tribunal Constitucional.
4.2 Tribunal Superior de Xusticia d’Asturies.
Nicolás Bartolomé Pérez
Cronica llexislativa d’Asturies, primer semestre del añu 2021
Revista de Llengua i Dret, Journal of Language and Law, núm. 76, 2021 302
1 Reforma de los Estatutos de l’Academia de la Llingua Asturiana
L’Academia de la Llingua Asturiana (ALLA) ye la institución normativa de la llingua asturiana, y una de les
instituciones consultives del Principáu d’Asturies; foi creada pol Decretu 33/1980, de 15 d’avientu del Conseyu
Rexonal d’Asturies (órganu preautonómicu), y los estatutos polos que se rexía hasta 2021 foron aprobaos pol
Acuerdu del Conseyu de Gobiernu de 12 d’abril de 1995, y qu’agora son sustituyíos pol Decretu 19/2021,
de 16 d’abril, pol que s’aprueben los estatutos de l’Academia de la Llingua Asturiana (BOPA núm. 79, de
27-IV-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/04/27/2021-03993.pdf
respuende a la necesidá d’adaptar la institución a la evolución social, normativa y educativa de la llingua
asturiana nes últimes décades, y poles necesidaes organizatives y de funcionamientu de l’Academia, axeitando
amás el testu a un llinguaxe non sexista. D’esta manera, l’ALLA solicitó a la Conseyería de Facienda del
Principáu d’Asturies l’aprobación de los sos estatutos nuevos, previamente aprobaos pol Plenu de la Xunta
de la corporación académica.
L’artículu 1.1 de los nuevos estatutos establez que l’Academia de la Llingua Asturiana tien personalidá xurídica
propia y queda conformada como “una corporación de Derechu públicu venceyada al Principáu d’Asturies,
col que se rellaciona al traviés de la Conseyería con competencia en materia de política llingüística”, y

(artículu 2.1). L’ALLA conviértese tamién na institución normativa del gallego-asturianu, d’acordies colo
que dispón l’artículu 2.2.f): “A tolos efeutos l’Academia promoverá y mirará pol exerciciu de los derechos
de les persones qu’empleguen el gallego-asturianu. Al traviés de la Secretaría Llingüística del Navia-Eo, la
institución contribuyirá a la estandarización y normalización d’esta llingua”.

de nomamientu y cese de los miembros de númberu, d’honor y correspondientes, y detallen les funciones de
los sos órganos y cargos. Otres novedaes relevantes d’estos estatutos son les que regulen el patrimoniu de
l’Academia, el so réxime económicu y el personal al serviciu de la institución.
2 Educación
La Resolución de 19 de febreru de 2021, de la Conseyería d’Educación, pola que se convoquen les pruebes

[https://sede.asturias.es/bopa/2021/03/22/2021-02274.pdf
asturiana del añu 2021, que nesta ocasión son les de nivel intermediu B2 (LA-B2) y, como novedá, de nivel


d’evaluación establecíos pa estos niveles nel Decretu 47/2019, de 21 de xunu, pol que s’establecen los niveles

mentaos niveles adaptaos al Marcu Común Européu de Referencia de les Llingües (MCER).
Per un llau, les enseñances de nivel intermediu B2 tienen por oxetu capacitar al alumnáu pa vivir de manera
independiente en llugares nos que s’utiliza la llingua asturiana; desenvolver relaciones personales y sociales,
mesmo cara a cara como a distancia al traviés de medios técnicos, con usuarios de la llingua asturiana; estudiar

que rican la cooperación y la negociación sobre asuntos de calter habitual en dicha redolada. Otramiente,

precisión, ensin esfuerzu aparente y superando fácilmente les carencies llingüístiques por aciu estratexes de
compensación, en tou tipu de situaciones nos ámbitos personal y públicu, pa realizar estudios a nivel terciariu
o participar con seguridá en seminarios o en proyectos d’investigación complexos nel ámbitu académicu, o


propies de los niveles Intermediu B2 o Avanzáu C1, y pa ello van evaluase les competencies o actividaes
referíes a comprensión de testos escritos, comprensión de testos orales y producción y coproducción de testos
escritos.
Nicolás Bartolomé Pérez
Cronica llexislativa d’Asturies, primer semestre del añu 2021
Revista de Llengua i Dret, Journal of Language and Law, núm. 76, 2021 303

de 26 d’abril de 2001, de la Conseyería d’Educación y Cultura, pola que se establecen los requisitos pa

capacitación en bable/asturianu y en gallego/asturianu, (BOPA núm. 36, de 23-II-2021) [https://sede.asturias.
es/bopa/2021/02/23/2021-01212.pdf].
3 Normalización social del asturianu y del gallego-asturianu
Les acciones y midíes pa impulsar la normalización social del asturianu y del gallego-asturianu recuéyense
nes siguientes resoluciones:
3.1 Promoción cultural
.- Resolución de 14 d’avientu de 2020, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola que se
concede’l Premiu «Camaretá al Meyor Cantar» en llingua asturiana o gallego-asturianu na so decimosegunda
edición (BOPA núm. 5, de 11-I-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/01/11/2020-11160.pdf].
.- Resolución de 17 d’avientu del 2020, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola que
se concede’l Premiu «María Josefa Canellada» de Lliteratura Infantil y Xuvenil en llingua asturiana, na so
decimotercer edición (BOPA núm. 5, de 11-I-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/01/11/2020-11157.pdf].
.- Resolución de 17 d’avientu de 2020, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola que
se concede’l Premiu «Xosefa Xovellanos» de Novela en llingua asturiana, na so cuarentena primer edición
(BOPA núm. 5, de 11-I-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/01/11/2020-11158.pdf].
.- Resolución de 17 d’avientu de 2020, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola
que se concede’l Premiu «Xuan María Acebal» de poesía en llingua asturiana, na so ventésima sesta edición
(BOPA núm. 5, de 11-I-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/01/11/2020-11159.pdf].
.- Resolución de 10 de febreru de 2021, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola

(BOPA núm. 39, de 26-II-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/02/26/2021-01793.pdf].
.- Resolución de 22 de marzu de 2021, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu,
pola que s’aprueba la convocatoria de subvenciones pa la promoción del llibru n’asturianu y en gallego-
asturianu, en réxime de concurrencia competitiva (BOPA núm. 63, de 5-IV-2021) [https://sede.asturias.es/
bopa/2021/04/05/2021-03164.pdf].
.-Resolución de 22 de marzu de 2021, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola que
s’aprueba la convocatoria de la 14.ª edición del premiu «María Josefa Canellada» de Lliteratura Infantil y
Xuvenil en llingua asturiana (BOPA núm. 64, de 6-IV-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/04/06/2021-
03182.pdf].
.- Resolución de 22 de marzu de 2021, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola que
s’aprueba la convocatoria de la 13.ª edición del Premiu «Alfonso Iglesias» de Cómic en llingua asturiana
(BOPA núm. 64, de 6-IV-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/04/06/2021-03179.pdf].
.- Resolución de 22 de marzu de 2021, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola
que s’aprueba la convocatoria de la 27.ª edición del Premiu «Máximo Fuertes Acevedo» d’Ensayu en llingua
asturiana (BOPA núm. 64, de 6-IV-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/04/06/2021-03181.pdf].
.- Resolución de 22 de marzu de 2021, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola que
s’aprueba la convocatoria de la 27.ª edición del Premio «Xuan M.ª Acebal» de Poesía en llingua asturiana
(BOPA núm. 64, de 6-IV-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/04/06/2021-03176.pdf].
Nicolás Bartolomé Pérez
Cronica llexislativa d’Asturies, primer semestre del añu 2021
Revista de Llengua i Dret, Journal of Language and Law, núm. 76, 2021 304
.- Resolución de 22 de marzu de 2021, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola que
s’aprueba la convocatoria de la 42.ª edición del Premiu «Xosefa Xovellanos» de Novela en llingua asturiana
(BOPA núm. 64, de 6-IV-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/04/06/2021-03177.pdf].
.- Resolución de 5 d’abril de 2021, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola que
s’aprueba la convocatoria de la quinta edición del Premiu «Nel Amaro» de Teatru Profesional en llingua
asturiana o gallego-asturianu (BOPA núm. 70, de 14-IV-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/04/14/2021-
03470.pdf].
.- Resolución de 5 de’abril de 2021, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola que
s’aprueba la convocatoria de la decimotercer edición del «Premiu al Meyor Cantar Camaretá» en llingua
asturiana o gallego-asturianu (BOPA núm. 70, de 14-IV-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/04/14/2021-
03472.pdf].
.- Resolución de 11 de xunu del 2021, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola que
s’amplía’l plazu de resolución de la convocatoria de subvenciones pa la promoción del llibru n’asturianu y
en gallego-asturianu, en réxime de concurrencia competitiva (BOPA núm. 124, de 29-VI-2021) [https://sede.
asturias.es/bopa/2021/06/29/2021-06214.pdf].
3.2 Medios de Comunicación social
.- Resolución de 22 de marzu de 2021, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola que
s’aprueba la convocatoria de subvenciones a medios de comunicación pa la normalización social del asturianu
y, nel so ámbitu, del gallego-asturianu, en réxime de concurrencia competitiva (BOPA núm. 63, de 5-IV-2021)
[https://sede.asturias.es/bopa/2021/04/05/2021-03163.pdf].
.- Resolución de 11 de xunu del 2021, de la Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu, pola
que s’amplía’l plazu de resolución de la convocatoria de subvenciones a medios de comunicación pa la
normalización social del asturianu y, nel so ámbitu, del gallego-asturianu, en réxime de concurrencia
competitiva (BOPA núm. 124, de 29-VI-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/06/29/2021-06215.pdf].
3.3 Toponimia
.- Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu. Decretu 8/2021, de 12 de febreru, pol que se
https://sede.
asturias.es/bopa/2021/02/22/2021-01553.pdf].
.- Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu. Decretu 28/2021, de 11 de xunu, de primer

de Morcín (BOPA núm. 122, de 25-VI-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/06/25/2021-06352.pdf].
.- Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu. Decretu 29/2021, de 11 de xunu, de primer

de Muros de Nalón (BOPA núm. 122, de 25-VI-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/06/25/2021-06353.
pdf].
.- Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu. Decretu 30/2021, de 11 de xunu, de primer

de Valdés (BOPA núm. 122, de 25-VI-2021) [https://sede.asturias.es/bopa/2021/06/25/2021-06354.pdf].
4 Xurisprudencia
4.1. Tribunal Constitucional.
Sentencia 75/2021, de 18 de marzu de 2021. Recursu de inconstitucionalidá 4911-2020 (BOE núm. 97, 23-
IV-2021) [https://www.boe.es/boe/dias/2021/04/23/pdfs/BOE-A-2021-6621.pdf]
Nicolás Bartolomé Pérez
Cronica llexislativa d’Asturies, primer semestre del añu 2021
Revista de Llengua i Dret, Journal of Language and Law, núm. 76, 2021 305
La reforma del Reglamentu de la Xunta Xeneral del Principáu d’Asturies aprobada pol Plenu de 1 de xunetu
de 2020 (BOPA núm. 139, de 20-VII-2020) [https://sede.asturias.es/bopa/2020/07/20/2020-05141.pdf],
féxose col envís d’ampliar el derechu al usu l›asturianu na asamblea llexislativa asturiana a los miembros del
Conseyu de Gobiernu, los cargos y emplegaos públicos y cualesquier persona que compareza na Cámara.
La nueva redacción del artículu 3 bis del Reglamentu foi recurrida énte’l Tribunal Constitucional pol
grupu parlamentariu del partíu políticu Vox nel Congresu de los Diputaos, por considerar dicha reforma
inconstitucional básicamente por dos motivos: en primer llugar, pola supuesta vulneración de los artículos
3.2 de la Constitución y 4 del Estatutu d’Autonomía p’Asturies, al atribuyir al asturianu caracteres propios

y, en segundu términu, pola vulneración del artículu 23.2 CE, al impedir esti preceptu a los diputaos y les
diputaes que nun entienden l’asturianu, el cumplimientu de les funciones de control, supervisión y acción
parlamentaria. El Tribunal Constitucional resolvió que la reforma ye conforme a la Constitución Española,
desestimando’l recursu interpuestu.

estatus, quedando llendáu esti idioma al so emplegu na Xunta Xeneral. La fundamentación del TC básase na
reconocencia estatutaria del asturianu (artículu 4 del Estatutu d’Autonomía p’Asturies) y nel so desarrollu

3.3 de la Constitución ampara la reconocencia del usu de la llingua protexida énte l’órganu de representación
de la ciudadanía, que ye “foro de debate y participación en el que es especialmente adecuado que se garantice
y visibilice aquella realidad lingüística plural”. El TC tamién amienta los arts. 7 (Parte II) y 10.2e) (Parte III)
de la Carta Europea de les Llingües Rexonales o Minoritaries del Conseyu d’Europa que “proporciona pautas
interpretativas de nuestro régimen jurídico lingüístico”. Per último, nun se vulnera l’artículu 23.2 CE, yá que
l’artículu reformáu dispón que la Mesa de la Xunta Xeneral tien qu’adoptar los criterios que seyan necesarios
pa eliminar los pilancos qu’impidan l’exerciciu de los derechos de los parlamentarios.
4.2 Tribunal Superior de Xusticia d’Asturies.
Sala de lo Contencioso-Alministrativo, Sección Única. Sentencia: 135/2021 (PO 1/2020).
La Sala de lo Contencioso-Alministrativo del Tribunal Superior de Xusticia d’Asturies anula la segunda
ordenanza municipal pal usu de la llingua asturiana nel conceyu de Noreña. Una primer ordenanza d’usu
del asturianu nel conceyu de Noreña yá foi anulada pol TSXA en 2017, con fundamentos asemeyaos a los
emplegaos agora nesta resolución: la falta de competencia de la corporación local p’aprobar una ordenanza que


entrada en vigor de la ordenanza.

VLEX utiliza cookies de inicio de sesión para aportarte una mejor experiencia de navegación. Si haces click en 'Aceptar' o continúas navegando por esta web consideramos que aceptas nuestra política de cookies. ACEPTAR